อาชีพผูกขาด

ประเพณีที่บรรดาฝรั่งและพวกแขกอาหรับหรือเปอร์เซียเข้ามารับราชการในเมืองไทย จะเริ่มแต่สมัยใดก็เห็นจะต้องสืบสาวราวเรื่องกันอยู่นาน เอาเป็นว่าตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นต้นมาก็เริ่มปรากฏมีฝรั่งรับราชการในกรุงศรีอยุธยาก็แล้วกัน บางคนว่าปืนไฟเข้ามาสู่กรุงศรีอยุธยาตั้งแต่สมัยพระไชยราชา บ้างก็ว่าปืนไฟมีมาตั้งแต่สมัยสุโขทัยแล้ว จะมาจากจีนหรือจากยุโรปไม่รู้แน่ แต่มีบันทึกในพงศาวดารพม่าว่า กองทัพบุเรงนองที่มาถล่มกรุงศรีอยุธยานั้น มีฝรั่งโปรตุเกสเป็นทหารปืนใหญ่อยู่ในหน่วยทหารรับจ้างมากับกองทัพด้วย เหตุนี้สมเด็จพระนเรศวรมหาราช เมื่อยกทัพไปปราบพม่าและที่ต่างๆ จึงต้องมีทหารรับจ้างไปกับกองทัพด้วย โดยเอาอย่างพม่าแบบเกลือจิ้มเกลือฉะนั้น กองทัพไทยมีชาวฮอลันดาเป็นทหารปืนใหญ่ มีทหารซามูไรญี่ปุ่นเป็นทหารรักษาพระองค์ และยังมีทหารต่างชาติอีกเป็นจำนวนมาก ชาวต่างชาติยังเข้ามารับราชการพลเรือนด้วยเช่น ชาวอาหรับชื่อ เฉกอะหมัดรับราชการจนได้รับตำแหน่งเจ้าพระยาต้นตระกูลบุนนาค แล้วก็เปลี่ยนมานับถือพุทธศาสนา