6223. ความเชื่อเกี่ยวการโกนหัวไว้ทุกข์

ความเชื่อเกี่ยวการโกนหัวไว้ทุกข์
ความเชื่อกับศาสตร์โบราณที่ผู้ฅนไม่รู้

ในอดีตเกี่ยวกับธรรมเนียมการ #โกนหัวไว้ทุกข์ เพื่อแสดงความอาลัย จัดเป็นหนึ่งในโบราณราชประเพณี ที่ถือปฏิบัติกันในพระราชพิธีพระบรมศพ ที่ปฏิบัติสืบกันต่อมาแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา สืบมาจนถึงยุครัตนะโกสินทร์ ว่าเมื่อพระมหากษัตริย์สวรรคต ข้าราชบริพารตลอดจนอาณาประชาราชหญิงทั้งชาย ต้องโกนศีรษะแทนการไว้ทุกข์แสดงความอาลัยทั่วราชอาณาจักร ความเชื่อนี้สันนิษฐานว่าได้รับมาจากประเทศอินเดีย ผ่านมาทางเหล่าพราหมณาจารย์โบราณ

การโกนหัวไว้ทุกข์นี้จะกระทำเมื่อ พระมหากษัตริย์สวรรคต ชนชั้นตั้งแต่ชั้นพระบรมวงศ์ ลงไปจนถึงประชาชน ต้องโกนหัวติดต่อกันไปทุกเดือน จนกว่าจะถวายพระเพลิงพระบรมศพ ธรรมเนียมโบราณนี้ถือปฏิบัติสืบกันมา จนถึงรัชสมัยของ สมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.๔) ได้ทรงประกาศให้ประชาชนไม่ต้อง #โกนหัวไว้ทุกข์ให้กับ สมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว (น้องของ ร.๔) ต่อมา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.๕) ท่านกล่าวว่า

**ควรให้ราษฎร์เลิกโกนศีรษะเพื่อไว้ทุกข์ เนื่องจากเป็นการยากลำบากเกินไป**

ด้วยเหตุนี้ในการพระราชพิธีพระบรมศพของ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.๕) พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.๖) จึงทรงให้ยกเลิกธรรมเนียม #การโกนหัวไว้ทุกข์ นับแต่นั้นเป็นต้นมา เช่นเดียวกับพิธีกรรมหรือธรรมเนียมปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับพระราชพิธีพระบรมศพ อีกหลายอย่างที่ถูกยกเลิกไปด้วยเห็นเป็นเรื่องยุ่งยาก ทั้งอารยะธรรมจากต่างชาติก็ได้เข้ามาสู่สังคมไทยุคนั้นมากขึ้น ทำให้รูปแบบการจัดการหลาย ๆ อย่างต้องปรับเปลี่ยนไป เหตุนี้ธรรมเนียมที่ดูเป็นการยุ่งยากไม่สมควรจึงถูกยกเลิกไป

¤ #ความเชื่อเรื่องการตัดผมเมื่อผลัดเปลี่ยนแผ่นดิน ¤
ในอดีตสมัยที่ข้าพเจ้าได้ใกล้ชิดเรียนรู้ศาสตร์โบราณจาก หลวงพ่อพวง วัดสหกรณ์รังสรรค์ จ.สระบุรี พระสงฆ์ผู้เกิดในวันเสาร์ห้าพญาวัน ผู้รู้กาลนานผ่านมาถึงห้าแผ่นดิน ท่านเคยเล่าถึงสมัยที่พระพุทธเจ้าหลวง ร.๕ สวรรคต เวลานั้นท่านยังเป็นเด็กเล็ก หลวงพ่อพวงเล่าให้ข้าพเจ้าฟังว่า

**ก่อนคืนพระพุทธเจ้าหลวงสวรรคต ช่วงค่ำคืนนั้นมีผีพุ่งใต้ลูกใหญ่ (ดาวตก) ตกลงจากฟ้า ชาวบ้านทั่วไปเห็นกันทั่วชัดเจน ต่อเมื่อท่านสวรรคตแล้วจำได้ว่า พวกผู้ใหญ่เขาตัดผมกันโดยทั่วไป**

เมื่อได้ฟังดังนี้ข้าพเจ้าถาม หลวงพ่อพวง ต่อว่า #เหตุใดจึงต้องตัดผม หลวงพ่อพวง ตอบว่า #ท่านไม่รู้เวลานั้นยังเล็กมาก #โตมาก็จำได้เพียงเขาพากันตัดผมทั่วหมด แต่เหตุผลใดนั่นไม่ได้ถามเพราะเวลานั้นไม่สนใจถามจากผู้ใหญ่

¤ #หลวงปู่เดินหนชี้แนะจนกระจ่าง ¤
ข้าพเจ้าในเวลานั้นเกิดความสงสัยเป็นกำลัง เมื่อสบโอกาสได้เข้าใกล้ชิดรับใช้ หลวงปู่เดินหน อิเกสาโร พระผู้อยู่เหนือโลกเหนือกาลเวลา บรมครูผู้มาจากโลกวิญญาณ ข้าพเจ้าจึงสอบถามข้อสงสัย เรื่องการโกนหัวและตัดผมภายหลังการผลัดเปลี่ยนแผ่นดิน ว่ามีเหตุผลในทางศาสตร์โบราณอย่างไร ? ด้วย หลวงปู่เดินหน ท่านเป็นผู้รอบรู้ในสรรพวิชา และศาสตร์ลี้ลับความชื่อโบราณมากมาย หลวงปู่ได้อธิบายไขข้อข้องใจให้ทราบโดยละเอียด

สำหรับเรื่องราวคำชี้แนะของหลวงปู่เดินหนนี้ ผู้รู้มากทั้งหลายหากเห็นต่างขอให้เลยผ่านไปเสีย ด้วยการเขียนเผยแพร่นี้เป็นเพียงการบันทึกและบอกเล่าต่อผู้สนใจเท่านั้น ความรู้เหล่านี้ไม่มีบันทึกในตำราหรือจดหมายเหตุใด เป็นเรื่องที่ข้าพเจ้ารับฟังมาด้วยตนเอง ไม่มีหลักฐานเอกสารใดมายืนยันอ้างอิงจึงขอแจ้งให้ทราบดังนี้ ข้าพเจ้าขอนำมาบอกเล่าสังคมให้ทราบเพียงคร่าว ๆ ดังนี้

#หลวงปู่กล่าวถึงการโกนศีรษะเพื่อไว้ทุกข์ว่า
**การโกนศีรษะหลังจาก พระมหากษัตริย์สวรรคต เป็นการแสดงความอาลัย พร้อมทั้งแสดงความจงรักภักดี ต่อพระมหากษัตริย์พระองค์ใหม่**
ในด้านศาสตร์ความเชื่อโบราณ ด้วยคำว่าเจ้า #เหนือหัว นี้สำคัญ เมื่อพระองค์เจ้าสวรรคต มีการผลัดเปลี่ยนแผ่นดินใหม่ เจ้าเหนือหัวพระองค์ใหม่ การแสดงออกในส่วนที่สูงสุดของร่างกาย คือ ศีรษะ อันเป็นการแสดงยอมรับ ถึงการผลัดเปลี่ยนเจ้าเหนือหัวใหม่ ด้วยการโกนศีรษะของประชาชนทั่วแผ่นดิน ให้ผมงอกขึ้นใหญ่ เป็นการรับสิ่งใหม่ที่เกิดขึ้น ภายหลังการโกนผมทั้งแผ่นดินถูกยกเลิกไป แต่ประชาชนรุ่นเก่าบางส่วนในสมัย ร.๕ ยังยึดถือธรรมเนียมโบราณนี้ ผู้ที่เชื่อถือตามโบราณจึงยังไว้ซึ่งการตัดผมนั่นเอง

¤ #เกล็ดความเชื่อจากหลวงปู่ ¤
หากกล่าวในด้านศาสตร์ความเชื่อเกี่ยวกับการตัดผม ภายหลังการผลัดเปลี่ยนแผ่นดินนี้ หลวงปู่เดินหน อิเกสาโร กล่าวเสริมเพื่อสร้างราศีและมงคลแก่ตนด้วยการตัดผมว่า ภายหลัง ถวายพระเพลิงพระบรมศพ (ไม่ใช่กระทำหลังการสวรรคต) โดยเริ่มให้ตัดผมได้ตั้งแต่วันถวายพระเพลิงพระบรมศพ ต่อไปได้อีก ๒ วัน เริ่มแต่วันถวายพระเพลิงไปอีกสองวันจะรวมได้ ๓ วัน
—
นับเป็นการเริ่มรัชการใหม่แผ่นดินใหม่ ประชาชนน้อมรับเจ้าอยู่หัวพระองค์ใหม่ด้วยความจงรักภักดี ประชาชนเปรียบดั่งต้นไม้ที่เมื่อมีการเปลี่ยนฤดู แสงแดดจะเปลี่ยนทิศไปตามฤดูกาลต้นไม้ต้องหันรับแสง เพื่อการเติบโตเจริญไปตามธรรมชาติ มนุษย์เราเมื่อมีการผลัดเปลี่ยนต้องน้อมรับผลัดเปลี่ยน สร้างมงคลแก่ตนเองเพื่อความเจริญกล้าหน้าผาสุกสืบไป

การตัดผมที่ว่านี้เป็นการเสริมสร้างราศีแก่ตน เป็นผู้รู้รับรู้กาล เป็นไปตามความศาสตร์โบราณ

#ชาย : บุรุษผู้นำครอบครัวหาทรัพย์มาสู่เรือน ต้องสร้างเสริมสง่าราศีแก่ตน เป็นฐานแห่งความก้าวหน้าต่อไป สมควรตัดผมใหม่ให้ดูสะอาดสะอ้านมีราศีดีงาม ชายใดไว้ผมยาวให้ตัดผมที่กลางขม่อมแบบสตรีแล้วนำไปลอยน้ำแทนการตัดผม แต่ดีที่สุด คือ ตัดผมใหม่เลยเกิดราศีดีกว่า

#หญิง : สตรีให้ตัดผมที่กลางขม่อมจอมขวัญ ซึ่งขม่อมของแต่ละบุคคลต่างกันไป โดยให้วัดดูโดยใช้ฝ่ามือตัวเราทาบลงที่หน้าผาก ให้นิ้วก้อยอยู่ที่บริเวณชายคิ้วบน นิ้วชี้จะอยู่ที่โคนผมส่วนบนของหน้าผาก แล้วทาบมืออีกทั้งจากชายผมขึ้นไป นิ้วชี้ทาบลงบริเวณใดจุดนั้นจะเป็นขม่อมของบุคคลนั้น ให้ดึงผมบริเวณขม่อมขึ้นมาแล้วตัดปลายผมเก็บไว้ แล้วนำปลายผมนี้ไปลอยลงแม่น้ำฝากเคราะห์โศกไปกับแม่พระคงคา ต่อไปจะมีแต่ความสุขความเจริญสถาพรแล

ข้าพเจ้าขอนำความเชื่อโบราณที่เมื่อแรกรับรู้มา ก็ไม่เคยคิดว่าในช่วงชีวิตจะได้นำมาใช้มาบอกเล่าต่อผู้ใด แต่มนุษย์ทุกสิ่งเป็นไปตามกาลเวลาและธรรมชาติ ผู้ที่อยู่ต้องเดินต่อไปกระทำความดีสืบสานอย่าได้ละทิ้ง และจงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์ผู้สืบพระราชสันตติวงศ์สืบต่อไปชั่วกาลนาน เราลูกหลานไทต้องกระทำความดีสืบไปตามคำสอนท่านจงอย่าละทิ้ง

ขอขอบคุณข้อมูลดีๆจาก : ฅนขลัง คลังวิชา