2210.“ พระป้ายที่พระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต ”

“ พระป้ายที่พระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต ” คือ พระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหามงกุฎ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ แห่งมหาจักรีบรมราชวงศ์

ทรงเครื่องกษัตริยาธิราชพระหัตถ์ขวาถือพระขรรค์ พระหัตถ์ซ้ายจีบเสมอพระอุระ ประดิษฐานในซุ้มเรือนแก้วแบบเก๋งจีน ทำด้วยไม้จันทน์

จำหลักลายปิดทองมีจารึกพระปรมาภิไธยภาษาจีน ที่แผ่นไม้หลังพระบรมรูป มีฉัตรทอง ๗ ชั้น ตั้งเบื้องซ้ายและเบื้องขวาของพระบรมรูปด้วย

สันนิษฐานว่าเป็นพระป้ายฝีพระหัตถ์พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประดิษฐวรการ พระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดวงจักร กรมหมื่นณรงค์หริรักษ์ องค์ต้นราชสกุล “ ดวงจักร ” แต่เดิมพระป้ายองค์นี้ ประดิษฐาน ณ พระที่นั่งมหิศรปราสาท ในพระบรมมหาราชวัง

ต่อมาเมื่อล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สร้างพระราชวังดุสิตขึ้นแล้ว ทรงพระราชอนุสรณ์คำนึงถึงสมเด็จพระบรมชนกนาถ

จึงทรงโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้กระทรวงวังเชิญพระป้ายจากพระที่นั่งมหิศรปราสาทมาประดิษฐาน ณ ห้องพระพุทธนรสีห์ พระที่นั่งอัมพรสถาน ในพระราชวังดุสิต เมื่อวันที่ ๑ มีนาคม ๒๔๔๙

และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้จัดการพระราชพิธีสังเวยพระป้ายที่พระที่นั่งอัมพรสถานพระราชวังดุสิตตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา

มีกำหนดการพระราชพิธีสังเวยในวันขึ้น ๑ ค่ำ เดือน ๑ ตามปฏิทินจีน ซึ่งตรงกับ “ วันตรุษจีน ”

บ้างก็ว่า พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ ทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้สร้างขึ้นเลียนแบบพระสยามเทวาธิราชแต่แปลงเค้าพระพักตร์ให้เหมือนสมเด็จพระชนกาธิราช เพื่อทรงสักการะ จึงเรียกว่า ” พระสยามเทวาธิราช ” ก็ได้

Cr.อภิมันยุ​ ศิริคณะ